Staj ve çıraklık sürelerinin emekliliğe sayılması için yıllardır beklenen adım nihayet Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne taşındı. Edirne Milletvekili Ediz Ün, milyonlarca vatandaşı yakından ilgilendiren kanun teklifini TBMM Başkanlığı’na resmi olarak sundu.

Staj ve Çıraklık Süreleri Emeklilik Hesabına Dâhil Edilecek

Güncel mevzuata göre lise ve üniversite döneminde zorunlu staj yapan öğrenciler, çalıştıkları halde yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı kapsamında sigortalanıyor. Bu durum, staj mağdurları için yıllar süren prim ve yaş kayıplarına yol açıyor.

Milletvekili Ediz Ün, hazırladığı düzenleme ile bu adaletsizliğin ortadan kalkmasını hedefliyor. Teklife göre:

• Çıraklık, staj ve mesleki eğitim dönemlerinde yapılan sigorta girişleri uzun vadeli sigorta kollarına dâhil edilecek.
• Daha önce staj yapmış tüm vatandaşlara 3 ay içinde başvurmaları halinde geriye dönük hak tanınacak.
• Bu sayede staj başlangıcı, emeklilik başlangıç tarihi olarak kabul edilebilecek.

Milyonlara Emeklilik Yolu

Staj sigorta girişlerinin başlangıç sayılmaması nedeniyle yüzbinlerce kişi emeklilik hesabında yıl ve prim kaybı yaşıyor. Düzenlemenin yasalaşması durumunda:

• Prim günü avantajı sağlanacak,
• Emeklilik yaşı öne çekilebilecek,
• Mesleki eğitim süreçlerine olan güvenin artması bekleniyor.

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi: Teklif ile, Mesleki Eğitim Kanunu kapsamındaki çırak ve öğrencilerin zorunlu staj sürelerinin, tamamlayıcı eğitim dönemlerinin, bursiyer statüsünde geçen sürelerinin ve kısmi zamanlı çalışmalarının borçlanılabilir hizmet süreleri arasına alınması amaçlanmaktadır.

TEKLİFİN GENEL GEREKÇESİ

Türkiye'de 1980'li yıllardan itibaren mesleki eğitim kapsamında lise veya yükseköğrenim döneminde zorunlu staj yapan öğrenciler, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ve ilgili düzenlemeler uyarınca iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamına alınmıştır. Ancak bu kapsamdaki sigorta türü, yalnızca iş kazası ve meslek hastalığı risklerine karşı koruma sağlamakta, uzun vadeli sigorta kollarım (malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları) kapsamamaktadır.

Bu nedenle milyonlarca vatandaşımız, fiilen çalışarak meslek öğrenip üretim sürecine katkı sundukları staj dönemlerinde sigortalı sayılmalarına rağmen, emeklilik açısından sigorta başlangıç tarihleri bu süreler dikkate alınmadığı için mağdur durumdadır. Kamuoyunda "staj mağdurları" olarak anılan bu kişiler, prim ödenen bir dönemin bulunmadığı gerekçesiyle, sigorta başlangıçlannm staj tarihlerinden başlatılmamasmdan dolayı emeklilik yaş ve prim gün hesabında ciddi kayıplar yaşamaktadır.

Bugün gelinen noktada bu durum, sadece bireysel bir mağduriyet değil, aynı zamanda sosyal adalet, fırsat eşitliği ve çalışma hayatında hakkaniyet ilkeleri bakımından da bir çelişki oluşturmaktadır. Stajyerlerin fiilen işyerlerinde çalıştığı, üretime katkıda bulunduğu, iş disiplini edindiği ve çoğu zaman sigortalı çalışanlarla benzer sorumluluklar üstlendiği dikkate alındığında, bu sürelerin emeklilik başlangıcına dahil edilmesi hem sosyal devlet ilkesinin bir gereği hem de kuşaklar arası adaletin sağlanması açısından zorunludur.

Bu kanun teklifiyle amaçlanan, staj veya çıraklık kapsamında sigortası yapılan kişilerin bu sigorta başlangıç tarihlerinin emeklilik açısından da sigorta başlangıcı olarak kabul edilmesi, böylece geçmişte staj sigortası bulunan vatandaşlarımızın mağduriyetlerinin giderilmesidir.

Teklifle ayrıca, bu düzenlemeden yararlanacak kişilerin herhangi bir prim borcu ya da yükümlülük altına girmeksizin, yalnızca fiilen yapılmış staj sigortası tesciline dayalı olarak hak kazanması öngörülmektedir. Bu yönüyle teklif, hem bütçeye aşın bir yük getirmemekte hem de uzun yıllardır toplumun farklı kesimleri tarafından dile getirilen haklı bir talebi karşılamaktadır.

Bu düzenleme, çalışma yaşamında adalet duygusunu pekiştirecek, genç kuşakların mesleki eğitime olan güvenini artıracak ve sosyal güvenlik sistemine olan inancı güçlendirecektir.